Plastik kelimesi, Eski Yunanca'da "şekil vermeye elverişli" anlamına gelen "plastikos" kelimesinden kökenlidir.
Yapımında ana ham madde olarak maden kömürü, hava, su, kireçtaşı ve tuz kullanılır. Bunların özel işlemlerle oluşturduğu fenol,benzen,kok,amonyak,oksijen, azot, argon, neon, ksenon,kalsiyum siyamit kostik ve klor gazı gibi aracı maddeler de plastik yapımında kendilerine düşen görev yerine getirirler.
Bu açıklamadan anlaşılacağı gibi, plastik, çeşitli elemanların özel işlemlerle ,birbiriyle karıştırılması sonucu ortaya çıkan yapma-suni maddelere verilen genel bir isimdir. Plastik maddeler çağımızda çok yaygın ölçüde kullanılmakta,çok değişik uygulamalarla insanlığa yararlı olmaktadır. İlk olarak kullanılan plastik madde "bakalit" tir. Gerçekte bir marka adı olan "bakalit", 1909 yılında Amerika'da Leo H. Beakeland adında biri tarafından keşfedilmiştir. Daha derinlemesine bir bakış,plastik maddelerin keşfinin 1828 yıllarına kadar gittiğini ortaya koyacaktır. Bugünkü plastik maddelerin aslını teşkil eden "polistiren "viniller" ve daha başka bazı plastik türleri, 1828 yılında Fransız kimyacıları tarafından keşfedilmişti. 1850 yıllarında da, Amerika'da plastik alanında pek yüzeyde kalan bazı çalışmaların yoğunlaştığı görülmüştü.
Plastiklerin gelişme ve yaygınlaşması nedeni gerçekten çok ilginçtir. 19. yüzyılda, fildişinden yapılan bilardo topları bulunmaz olmuştu. 1868 yılında, Newyork'lu bir yapımcı,bilardo topu yapımında kullanılabilecek bir plastik bulana 10.000 dolar vereceğini bildirdi. 10.000 doları elde etmek amacıyla, birçok kimse bu alanda yoğun çalışmalara girişti.
1900 ile 1910 yılları arasında, Avrupa'da "kazein plastikler" i yapıldı. İlk plastikler, teknolojik güçlükler nedeniyle ucuza çıkmıyordu. 2. Dünya Savaşı esnasındaki ve sonraki çalışmalarla plastik türleri zenginleşti,yapım maliyeti ucuzladı.
Yapıldıkları ham maddelere göre değişik isimler alan plastiklerin belli başlı türleri ve kullanılışları aşağıda gösterilmiştir :
1 - Fenol plastikleri: Radyo mobilyası, dişli, disk yapımında kullanılır. Bazı vernik ve boyalara da katılır.
2 - Üre plastikleri: Bu plastik türü çok iyi renk tutar.Düğme, şişe kapağı, mahfaza, radyo mobilyası yapımında kullanılır.
3 - Melamin plastikleri: Elektrik kıvılcımına karşı son derece dayanıklıdır. Melamin, özellikle tabak-çanak yapımında kullanılır. Melamin tabaklar çatlamaz. Rengini kaybetmez, kaynar suya dayanıklıdır. Elektrik malzemesi yapımında da melaminden yararlanılır.
4 - Naylon (Poliyamit) plastikleri: Kısaca "naylon" diye tanımlanır. Çok değişik alanlarda yaygın ölçüde kullanılmaktadır. 1935 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'nin Delaware eyaletinde, Du Pont De Nemours ve Ortakları Kuruluşu adına araştırmalar yapan Dr. W. H. Caroters tarafından bulunmuştur. 3 yıl sonra, 1938 de diş fırçası yapımında kullanılmıştır. 1940 yılında ise ilk naylon çoraplar piyasaya çıktı.
5 - Orlon ve Perlon: Bunlar da "poliyamit plastikleredir. Orlon, sıcağa ve kimyasal etkilere daha dayanıklıdır. Fakat güç boya tutar. Ayrıca,naylon gibi ince dokumaya elverişli değildir. Perlon Almanya'da icat edilmiş ve 1952 de piyasaya çıkarılmıştır.
6 - Polistiren plastikleri: Son derece dayanıklıdır. Oyuncak, nefesli müzik aletleri ve radyo mobilyaları yapımımla kullanılır.
7 - Vinil plastikleri:Perde,örtü,masa muşambası, plak, rüzgarlık cam,yağmurluk yapımında kullanılmaktadır.
Bunların dışında, rayon, silikon plastikleri de geniş ve değişik kullanılış alanlarına sahiptir. Plastikler, eritme, püskürtme, pres (sıkıştırma),sıvama (kaplama),dokuma ve döküm işlemleriyle işlenir.
Plastik endüstrisi,bugün dünyanın en büyük, en zengin endüstri kollarından biri olmuştur.
Örneğin; Etilen bir monomerdir. Bu monomerden oluşturulan polimer olan polietilen ise polimerdir. En çok kullanılan plastiklerin başında gelir.
Tanımdan anlaşılacağı üzere plastikler doğada hazır bulunmaz, doğadaki elementlere insan tarafından müdahale edilmesi ile elde edilir. Elde edilmesi belli bir sıcaklık ve basınçkatalizör kullanılarak monomerlerin reaksiyona sokulması ile olur. Plastik ilk üretildiğinde toz, reçine veya granül halde olabilir. Genelde plastikler petrol rafinerilerinde kullanılan ham petrolün işlenmesi sonucu arta kalan malzemelerden elde edilir. Yapılan araştırmalara göre yeryüzündeki petrolün sadece % 4 lük bir kısmı plastik üretimi için kullanılmaktadır. altında,
Yaygın olarak kullanılan plastik türleri
- Polietilen (Polyethylene) (PE): Geniş bir kullanım alanı vardır.
- Polipropilen (Polypropylene) (PP): Yaygın kullanılan plastiklerdendir. Otomobil yan sanayinde, bahçe mobilyalarında vb. yerlerde kullanılır.
- Polistiren (Polystyrene) (PS): Paketleme, elektronik ve beyaz eşyaların plastik kısımları vb. kullanım alanları vardır.
- Polietilen tereftalat (Polyethylene terephthalate) (PETE): Pet şişe ismi bu malzemeden gelmektedir.
- Polyamid (Polyamide) (PA) (Nylon): Fiber, diş fırçası kılları, misina vb. kullanım alanları vardır.
- Polyester (Polyester): Tekstilde kullanımı yaygındır.
- Polivinil klorid (Polyvinyl chloride) (PVC):Boru, profil vb. imalatında kullanılır.
- Polikarbonat (Polycarbonate) (PC): CD, gözlük vb. imalatında kullanılır.Alevi iletmeme ve kendini söndürme özelliğine sahiptir.
- Akrilonitril bütadien stiren (Acrylonitrile butadiene styrene) (ABS): Elektronik aletlerin plastik aksamında yaygın olarak kullanılır.
- Poliviniliden klorid (Polyvinylidene chloride) (PVDC) (Saran): Yiyecek paketlemede kullanılır.
- Politetrafloroetilen (Polytetrafluoroethylene) (PTFE) (Teflon): Isı rezistansı, pişirme tavaları vb. yerlerde kullanılır.
- Poliüretan (Polyurethane): Yalıtım köpüğü olarak kullanılır.
- Bakalit (Bakelite)
- Polilaktik asit (Polylactic acid)
Plastik
